Theo khuyến cáo của BSCKII. Dương Văn Linh, trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh: “Sức đề kháng yếu là lý do khiến trẻ dễ bị các loại virus, vi khuẩn gây bệnh tấn công vào mùa đông. Cha mẹ cần đặc biệt lưu ý và theo dõi sức khỏe cho các bé để sớm phát hiện dấu hiệu bệnh lý, điều trị và tránh biến chứng nặng.
1. Tại sao trẻ hay ốm vào mùa đông?Mặc dù các bệnh như cảm lạnh, cúm thường xảy ra thường xuyên hơn vào những tháng mùa đông, nhưng lý do không phải lúc nào cũng đơn giản. Có một lầm tưởng rằng, khi thời tiết lạnh có thể khiến bạn bị ốm, nhưng điều đó không đúng. Bản thân bị lạnh không gây bệnh, nhưng khi ngoài trời lạnh hơn, trẻ em có xu hướng ở trong nhà nhiều hơn, dễ lây nhiễm các vi khuẩn, virus.
Chơi cùng nhau trong nhà có nghĩa là trẻ ở gần nhau hơn, cũng nhau hít thở một bầu không khí trong một không gian có thể dễ lây và mắc các bệnh lý nhiễm trùng.
Một số virus phát triển nhanh và mạnh, thậm chí có thể lây lan tốt hơn khi không khí mát và ít ẩm hơn. Chất nhầy ở mũi có thể khô hơn, dính hơn trong những ngày mùa đông, điều này có thể ảnh hưởng đến sự lây lan của virus.
Cuối cùng, các thói quen ăn – ngủ thường xuyên bị thay đổi- gián đoạn trong khi du lịch vào mùa đông, có thể dẫn đến hệ thống miễn dịch dễ bị tổn thương hơn và kém hiệu quả trong việc chống lại nhiễm trùng.
2. Các bệnh thường gặp trong mùa đông?
a. Viêm phế quảnThông thường, bệnh viêm phế quản rất hay gặp ở trẻ em, nhất là trẻ dưới 1 tuổi. Những trẻ đang mắc một bệnh nhiễm khuẩn khác như cúm, sởi, ho gà… rất dễ bị viêm phế quản.
Triệu chứng thường gặp nhất là trẻ ho, chảy nước mũi trong, sốt cao. Ho ngày càng nhiều, thở khó, thở rít. Trường hợp nặng thì tím tái, lồng ngực bị rút lõm, cơn thở bị co kéo khó khăn, thậm chí ngừng thở. Bệnh có triệu chứng tương tự hen suyễn. Thông thường, bệnh sẽ kéo dài trong 1-2 tuần, nếu được chăm sóc tốt sẽ khỏi hẳn. Nếu không, bệnh sẽ kéo dài trong nhiều tuần liền.
Muốn phòng bệnh hiệu quả, các bà mẹ hãy cho trẻ bú sữa mẹ đến 2 tuổi để trẻ tăng cường kháng thể. Thường xuyên giữ ấm trẻ (ấm ngực, chân tay; quần áo, tã lót ướt cần được thay ngay). Khi trẻ bị viêm họng hay viêm mũi, viêm amiđan, VA cần được điều trị kịp thời.
Khi thấy trẻ có dấu hiệu khó thở, bú kém, tím tái; có biến chứng (suy hô hấp, viêm phổi, xẹp phổi…); có yếu tố nguy cơ trên nên đưa trẻ đến bệnh viện sớm.
b. Cúm– Là một virus gây nhiễm trùng đường hô hấp rất dễ lây lan. Sự khởi phát của bệnh thường đột ngột và có các triệu chứng đi kèm như:
+ Sốt cao
+ Ho
+ Chảy mũi, ngạt mũi
+ Đau nhức cơ, mệt mỏi
+ Viêm kết mạc mắt nhẹ ( đỏ mắt, ngứa)
+ Có thể kèm theo nôn ói/ tiêu chảy
– Nếu các triệu chứng của cúm được phát hiện sớm, một số loại thuốc kháng virus như Tamiflu có thể hữu ích. Thuốc hoạt động tốt nhất khi được sử dụng trong 48 giờ đầu của các triệu chứng. Cách phòng ngừa và giảm các biến chứng của cúm tốt nhất là tiêm phòng cúm.
c. Cảm lạnh thông thường– Là một bệnh do virus gây ra, các triệu chứng thường nhẹ. Trẻ có thể bị sốt nhẹ ngay từ khi mắc bệnh. Mặc dù cảm lạnh có vẻ xảy ra thường xuyên hơn vào những tháng mùa đông, nhưng chúng có thể xảy ra quanh năm. Có nhiều loại virus gây ra cảm lạnh, có thể kéo dài 5-14 ngày.
– Các triệu chứng của cảm lạnh thường gặp:
+ Chảy mũi, tắc mũi
+ Ho
+ Đau họng
+ Sốt
+ Nôn ói và tiêu chảy thường không đi kèm theo cảm lạnh
– Khi trẻ bị cảm lạnh, cần cho trẻ nghỉ ngơi, có được sự thoải mái và điều trị hỗ trợ các triệu chứng là quan trọng. Luôn giúp cho trẻ được duy trì đủ nước. Thuốc ho và cảm lạnh thường không được khuyến cáo cho trẻ dưới 6 tuổi.
d. Viêm họng do vi khuẩn ( Strep throat)– Là một bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, dễ lây lan, hay gặp vào mùa thu, mùa đông và đầu mùa xuân, đặc biệt ở trẻ nhóm từ 5 đến 15 tuổi.
– Các triệu chứng bao gồm:
+ Đau họng
+ Khó nuốt
+ Sốt
+ Đau bụng
+ Đau đầu
+ Ho và chảy mũi thường không gặp trong viêm họng. Đôi khi có thể phát ban đỏ ở trẻ viêm họng do liên cầu khuẩn.
– Viêm họng do vi khuẩn có thể điều trị dễ dàng và nhanh chóng bằng thuốc kháng sinh. Có những biến chứng tiềm ẩn của Strep throat như áp xe vùng hầu- họng, hay sốt thấp khớp. Nếu bạn nghi ngờ trẻ bị viêm họng do vi khuẩn, thì điều trị rất quan trọng.
e. Tiêu chảyTiêu chảy virus là một trong những bệnh phổ biến của trẻ trong mùa đông. Bệnh do rotavirus gây ra và thường chỉ kéo dài trong ba đến bảy ngày. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ ở lứa tuổi từ 3-24 tháng.
Khi thấy trẻ bị tiêu chảy, gia đình nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Không ép trẻ ăn nhiều mà hãy để trẻ uống nước đầy đủ, dùng những dung dịch như Oresol để giúp bù lượng nước mất đi để cơ thể khỏi mất sức. Nếu thấy trẻ sốt cao, phân có máu, đàm, hoặc đau bụng nhiều cần đi khám bác sĩ ngay.
3. Làm thế nào để dự phòng các bệnh về mùa đông?Có một vài thứ bạn có thể giúp con mình ít mặc bệnh hơn như:
– Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước các bữa ăn
– Tiêm phòng cúm
– Ăn các loại thực phẩm lành mạnh và uống nhiều nước
– Nghỉ ngời nhiều
– Ở nhà nếu cảm thấy không khỏe để ngăn ngừa virus lây lan.
