Nguyên nhân chủ yếu là do sự phân bố thần kinh điều tiết không đúng trong cơ quan về điều tiết và quy tụ bị rối loạn. Dẫn đến sự mất cân bằng của các cơ vận nhãn, dẫn đến việc một mắt có thể nhìn thẳng về phía trước trong khi mắt kia nhìn lệch vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới.

Lác mắt ảnh hưởng tới vấn đề về thẩm mỹ, sức khỏe và khả năng của bệnh nhân. Hiện có nhiều phương pháp điều trị bệnh lác mắt phụ thuộc vào độ lác, hình thái lác, nguyên nhân tật khúc xạ của bệnh nhân hay không. Trường hợp do tật khúc xạ thì bệnh nhân chỉ cần đeo kính, còn không năng hơn phải xem xét phẫu thuật khi thị lực đạt từ 7/10. Quá trình điều trị lác là một phức hợp gồm 3 thành phần chính:

– Điều trị nhược thị để phục hồi thị lực ở mắt lác

– Điều chỉnh sự lệch trục nhẫn cầu

– Phục hồi chức năng thị giác 2 mắt,

Các phương pháp điều trị đều nhằm vào mục đích điều trị nhược thị để phục hồi thị lực, điều chỉnh sự lệch trục nhãn cầu, phục hồi chức năng thị giác 2 mắt. Trong đó việc phục hồi chức năng thị giác của 2 mắt là yếu tố quan trọng nhất quyết định đến hiệu quả của điều trị.

Trong đó, phục hồi chức năng thị giác 2 mắt là quan trọng nhất. Do vậy, phẫu thuật điều chỉnh lệch trục nhãn cầu chỉ nên được tiến hành khi mắt lác đã được điều tr nhược thị có kết quả, thị lực của mắt lác đã tăng lên xấp xỉ mắt kia và lác đã chuyể thành hình thái lác luân phiên là tốt nhất. Sau phẫu thuật cần tiếp tục tích cực tậluyện để phục hồi thị giác 2 mắt. Nếu không, mắt đã phẫu thuật sẽ dễ dàng tái lác.

Cha mẹ càng phát hiện ra các dấu hiệu lác mắt, đưa bé đi khám và chữa trị càng sớm thì cơ hội khỏi bệnh càng cao. Cha mẹ có thể kích thích thị giác của trẻ bằng cách thường xuyên cho trẻ tập trung nhìn vào vật gì đó, sau đó lại cho trẻ nhìn vào khoảng không rộng lớn cho mắt đỡ mỏi.

Nếu trẻ chỉ bị lác một bên, để tránh mắt còn lại lười nhìn, bạn có thể che một bên mắt tốt của trẻ lại trong một thời gian. Việc này khiến mắt bị tật tập trung hoạt động hơn. Cách chữa này chỉ hữu hiệu khi trẻ dưới 7 tuổi, sau tuổi này thì phương pháp này không hiệu quả do mắt bé đã quen với việc không nhìn nữa.

Với trường hợp mắt bị lác nhẹ, hoặc mới bị lác do các tật về khúc xạ có thể cho trẻ đeo kính hoặc nếu bé đã đeo kính rồi thì nên chỉnh độ của kính cho phù hợp. Một số trường hợp bệnh đã tiến triển nặng cần tiến hành phẫu thuật ngay sau khi phát hiện bệnh, để tránh bé bị nhược thị hoặc rối loạn chức năng thị giác hai mắt. Trước mổ cần phải điều chỉnh các tật về khúc xạ một cách đầy đủ.

 Nếu có nhược thị cho điều trị nhược thị trước đến khi thị lực 2 mắt bằng nhau và lác chuyển thành lác luân phiên. Với trường hợp bị lác bẩm sinh thì nên tiến hành từ khi bé trong độ tuổi từ 2-3.

Trường hợp phát hiện bệnh muộn, bé trên 7 tuổi thì nên mổ luôn. Có thể phẫu thuật làm yếu cơ như làm lùi chỗ bám của cơ mắt về phía sau, cố định hai mép cơ ra sau, cắt buông cơ, hoặc cũng có thể phẫu thuật làm khỏe cơ như rút ngắn cơ, khâu cơ tiến ra phía trước, gấp cơ…

Phẫu thuật điều chỉnh lệch trục nhãn cầu thường lâu dài và khá tốn kém tuy nhiên lại là phương pháp điều trị nhược thị có kết quả cao. Sau phẫu thuật cần tiếp tục tích cực tập luyện để phục hồi thị giác 2 mắt, nếu không mắt đã phẫu thuật sẽ dễ dàng tái lác.

Ngoài ra, trẻ bị mắc bệnh này thường còn quá nhỏ, các phương pháp điều trị có thể gây ra đau đớn hoặc sợ hãi cho trẻ. Do đó các bậc phụ huynh nên thường xuyên an ủi vỗ về trẻ để giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn.