Vượt cạn luôn là quá trình đặc biệt, vất vả, thậm chí gian nguy đối với mỗi người phụ nữ trước ngưỡng cửa làm mẹ. Một cuộc chuyển dạ trung bình khoảng 8 – 10 giờ, tuy nhiên đối với con so cuộc chuyển dạ đôi khi kéo dài đến 20 giờ. Họ không còn sức để nói, không có sức để biểu đạt ngôn ngữ hay cảm xúc do đó những cử chỉ, những chăm sóc đặc biệt đến từ nhân viên y tế, người thân trong gia đình sẽ là liều thuốc trấn an tinh thần hiệu quả nhất với người phụ nữ trong giai đoạn chuyển dạ. Thấu hiểu được điều này, tháng 11 năm 2019, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh đã triển khai mô hình Phòng sinh thân thiện, cho phép một người thân đồng hành cùng mẹ bầu trong quá trình sinh con.
Phòng sinh thân thiện là mô hình phòng sinh có tính chất khá đặc biệt. Không gian được mở rộng tối ưu, cơ sở vật chất kỹ thuật được đầu tư đầy đủ, đồng bộ không chỉ tạo điều kiện cho các bác sĩ và điều dưỡng hoàn thành công việc mà còn tăng thêm sự thoải mái cho sản phụ, mang đến sự hỗ trợ tốt nhất cho hành trình “vượt cạn”. Đặc biệt, kết cấu và bố trí phòng sinh cho phép người nhà sản phụ đồng hành suốt quá trình chuyển dạ và sinh con. Việc triển khai mô hình phòng sinh thân thiện bao gồm một số hoạt động như cung cấp không gian riêng, an toàn; Có sự giao tiếp cần thiết và hiệu quả giữa nhân viên y tế, người chăm sóc và thai phụ lúc chuyển dạ; Có người đồng hành cùng thai phụ xuyên suốt quá trình chuyển dạ và sinh con; Hướng dẫn cách thở và thư giãn, Đứng dậy và di chuyển, thay đổi tư thế; Nghỉ ngơi trong chuyển dạ; Giảm đau ở phòng sinh; Da kề da sớm và liên tục. Bác sĩ CKI Nguyễn Văn Khanh – Khoa Sản theo yêu cầu, Bệnh Viện Sản Nhi Quảng Ninh cho biết: “Tại Bệnh viện Sản nhi Quảng Ninh, mô hình phòng sinh thân thiện đã được triển khai rất đồng bộ, từ khâu đào tạo nhân viên y tế, cho đến hướng dẫn người nhà và sản phụ. Đến với Khoa Sản, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh mọi sản phụ đều được tham gia mô hình phòng sinh thân thiện, được chọn một người nhà vào phòng sinh, trẻ được da kề da với mẹ liên tục 90 phút sau sinh và bú sớm trên ngực mẹ, được tư vấn hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ ngay sau khi trẻ vừa lọt lòng”.
Tham gia vào mô hình này, khi có dấu hiệu chuyển dạ sinh, gia đình đưa sản phụ đến khám tại Khoa Sản của Bệnh viện làm hồ sơ nhập viện. Tại đây, nhân viên y tế sẽ ghi nhận vào hồ sơ bệnh án nguyện vọng tham gia mô hình phòng sinh thân thiện. Sau đó, gia đình sẽ bàn bạc và quyết định để lựa chọn người đồng hành vào hỗ trợ cho người phụ nữ lúc sinh. Người này có nhiệm vụ là hỗ trợ tinh thần tối đa cho sản phụ nhằm “hợp sức” với nhân viên y tế để quá trình sinh con diễn ra tốt nhất. Tùy điều kiện và ý muốn của sản phụ, người đồng hành không nhất thiết phải là người chồng mà có thể là mẹ ruột, mẹ chồng, chị em gái, cô, dì… đều có thể là người đồng hành tốt.
Tổ hợp Phòng sinh thân thiện tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh gồm phòng chờ sinh và phòng đỡ đẻ. Khi cuộc chuyển dạ đã ở giai đoạn tích cực, thì sản phụ và người nhà sẽ được chuyển đến phòng đỡ đẻ. Phòng đỡ đẻ được bố trí các thiết bị theo dõi cuộc chuyển dạ và hệ thống chuông báo. Người nhà sản phụ được khoác áo dành cho người đồng hành và thay dép của phòng đẻ và ở trong phòng với sản phụ cho đến khi sản phụ đẻ xong hoặc khi cần chuyển mổ. Phòng thực hiện đỡ đẻ được thiết kế bao gồm các trang thiết bị hiện đại như: điều hòa 02 chiều; máy siêu âm sản; monitoring theo dõi sản phụ; monitoring sản khoa; bàn đẻ; giường sơ sinh tích hợp các chức năng làm ấm và theo dõi các chỉ số ở trẻ… Tại đây luôn có các bác sĩ, điều dưỡng thường trực theo dõi và đỡ đẻ. Khi sản phụ lên bàn đẻ, người thân sản phụ sẽ luôn ở bên cạnh để hỗ trợ, động viên và nâng đỡ tinh thần cho các bà mẹ lúc “vượt cạn”. Trong thời gian này, người nhà thực sự được chia sẻ với sản phụ và cả nhân viên y tế về những khó khăn, cực nhọc trong quá trình theo dõi và đỡ 01 ca đẻ.
Để ca sinh diễn ra suôn sẻ, vấn đề chuyên môn luôn phải tuân thủ nghiêm ngặt, đội ngũ y, bác sĩ được đào tạo chuyên nghiệp với cách làm việc, động tác, tiếp xúc nhẹ nhàng, gần gũi, nhằm tạo sự tin cậy. Bên cạnh đó, người đồng hành cùng sản phụ sẽ được hướng dẫn cặn kẽ về nội quy, trang phục, khử trùng cũng như kiến thức sơ bộ cần thiết để hiểu được những khó khăn phải đối mặt, chuẩn bị tâm lý thật vững vàng không làm ảnh hưởng đến chuyên môn của ê kíp đỡ đẻ.
Khi có sự chuẩn bị tốt, việc cho phép người thân ở bên cạnh lúc sinh sẽ giúp người phụ nữ bình tĩnh, tự tin hơn, quá trình sinh được thuận lợi hơn. Nhiều nghiên cứu và bằng chứng y học cho thấy việc có người đồng hành khi sinh mang lại rất nhiều lợi ích thiết thực cho mẹ và bé. Đối với mẹ, việc làm này giúp giảm tỷ lệ mổ lấy thai; giảm thời gian chuyển dạ; giảm tỷ lệ dùng thuốc giảm đau và oxytocin hỗ trợ trong quá trình chuyển dạ và rặn đẻ; sản phụ nhanh phục hồi sức khỏe và giảm tỷ lệ phụ nữ trầm cảm sau sinh. Đối với thai nhi và trẻ sơ sinh, việc làm này giúp giảm tỷ lệ trẻ có điểm Apgar thấp, tăng tỷ lệ cho con bú sớm và kéo dài thời gian bú sữa mẹ sau sinh.
Nhận xét về mô hình phòng sinh thân thiện, đa số người chồng cho rằng, có mặt bên vợ trong giờ phút vợ chuẩn bị sinh nở và sau đó cùng chào đón đứa con ra đời là khoảnh khắc hết sức thiêng liêng, hạnh phúc. Hầu hết phụ nữ cũng cảm thấy được chia sẻ nhiều nên an tâm hơn và tăng thêm sức mạnh khi có người thân ở bên. Chị L. T. H. N (29 tuổi, phường Giếng Đáy) chia sẻ: “Trong suốt quá trình vượt cạn, việc có chồng tôi lúc nào cũng đứng cạnh bên giúp tôi tự tin, an tâm hơn để sẵn sàng đón thành viên mới là bé gái cân nặng 3,5 kg, chào đời ngày 11/4/2022”.
Qua tổng kết những ca sinh đã tham gia mô hình phòng sinh thân thiện và chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ, cho thấy được nhiều lợi ích của việc có người đồng hành cùng sản phụ trong lúc “vượt cạn”. Nhờ vậy, đến nay mô hình phòng sinh thân thiện tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh đã nhận được sự hưởng ứng rất lớn từ sản phụ và người nhà. Do đó, trong tương lai, mô hình này sẽ tiếp tục được duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Anh Thơ
