Suy giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất không đủ một số hormone, hội chứng này gồm các triệu chứng lâm sàng gây ra do hormone giáp giảm thấp trong máu. Nếu không nhận biết sớm và điều trị, suy giáp có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng
Nguyên nhân gây hội chứng suy giáp
Suy giáp do nhiều nguyên nhân gây nên, trong đó có các nguyên nhân chính sau:
– Suy giáp do bệnh tự miễn
Theo nghiên cứu, bệnh tự miễn chiếm 50% các trường hợp suy giáp, trong đó có thể là: Viêm giáp Hashimoto, viêm gan sau sinh, kháng thể kháng thụ thể TSH. Một số trường hợp, hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng xâm nhập, có thể nhầm các tế bào tuyến giáp và các Enzym của chúng với những tác nhân có hại và tấn công chúng. Viêm tuyến giáp tự miễn có thể phát triển chậm trong nhiều năm hoặc có thể khởi phát đột ngột.
– Suy giáp do phẫu thuật
Suy giáp còn xảy ra trường hợp bệnh nhân mắc nhân tuyến giáp, ung thư tuyến giáp, bệnh Basedow phải phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Khi cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp sẽ dẫn đến suy giáp. Còn trường hợp cắt bỏ một phần, phần còn lại vẫn có thể sản xuất ra đủ hormone tuyến giáp, giữ nồng độ hormone trong máu ở mức bình thường.
– Suy giáp do điều trị bức xạ
Đối với người bệnh mắc bệnh Basedow, bướu nhân độc mà các bác sĩ chỉ định điều trị bằng iốt phóng xạ (I-131), ung thư đầu – cổ được điều trị xạ trị… có thể bị suy giáp do mất một phần hoặc toàn bộ chức năng của tuyến giáp.
Những dấu hiệu điển hình khi bị suy giáp. Ảnh minh hoạ.
– Suy giáp do nguyên nhân bẩm sinh
Suy giáp bẩm sinh có thể xảy ra ở một số trẻ ra đời không có tuyến giáp hoặc chỉ được hình thành một phần tuyến giáp. Một số trẻ có một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp bị lạc chỗ hoặc ở một số trẻ sơ sinh, các tế bào tuyến giáp hoặc các Enzym của chúng hoạt động không bình thường.
– Suy giáp do viêm tuyến giáp
Nguyên nhân gây viêm tuyến giáp có thể do tự miễn dịch hoặc do nhiễm virus. Khi người bệnh mắc viêm tuyến giáp có thể làm cho tuyến giáp giải phóng toàn bộ hormone tuyến giáp dự trữ vào máu cùng một lúc, gây ra tình trạng tuyến giáp hoạt động quá nhiều, nên tuyến giáp sau đó có thể hoạt động kém và gây suy giáp.
uy giáp do sử dụng thuốc
Đối với một số người bệnh sử dụng thuốc Amiodarone, Lithium, Interferon Alpha và Interleukin-2… có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, gây cản trở hoạt động của tuyến giáp, dẫn đến suy giáp.
– Suy giáp do thừa hoặc thiếu i-ốt
Nếu tình trạng thừa hoặc thiếu i-ốt đều có thể dẫn đến suy giáp. Do tuyến giáp cần có i-ốt để sản xuất hormone tuyến giáp, khi thức ăn được nạp vào cơ thể có i-ốt và hấp thu máu đến tuyến giáp. Tuyến giáp cần có lượng i-ốt thích hợp để giữ cho việc sản xuất hormone ở mức cân bằng. Nếu tình trạng thừa nhiều, thiếu nhiều i-ốt có thể gây ra hoặc làm tình trạng suy giáp nặng thêm.
– Suy giáp do tổn thương tuyến yên
Tổn thương tuyến yên có thể xảy ra do khối u, bức xạ hoặc phẫu thuật, tuyến giáp có thể giảm hoặc ngừng sản xuất hormone… sẽ gây suy giáp. Bởi tuyến yên kích thích tuyến giáp bài tiết hormone tuyến giáp.
– Suy giáp do các rối loạn
Các rối loạn hiếm gặp xâm nhập vào tuyến giáp như: Bệnh Amyloidosis có thể lắng đọng Protein Amyloid, bệnh Sarcoidosis có thể lắng đọng u hạt, bệnh huyết sắc tố có thể lắng đọng sắt ở tuyến giáp… làm suy giảm khả năng hoạt động của tuyến giáp và dẫn đến suy giáp.
Triệu chứng khi xảy ra hội chứng suy giáp
Khi mắc hội chứng suy giáp người bệnh thường không có bất kỳ triệu chứng đặc hiệu nào, các triệu chứng có thể gặp như: Mệt mỏi, có khi tăng cân và người bệnh thấy mệt khi gắng sức, sợ lạnh. Người suy giáp thường có biểu hiện da khô và thô, da tái lạnh; tóc dễ rụng gãy, rụng lông mày, lông nách, lông mu thưa. Biểu hiện thâm nhiễm các cơ quan như mi mắt, lưỡi to dày, nói khàn, khó thở… Người bệnh suy giáp dễ bị táo bón, suy nghĩ và vận động chậm chạp, nói chậm, trí nhớ giảm. Ngoài ra, nhịp tim chậm, tim to, tràn dịch màng tim; nếu suy giáp nặng có thể suy tim.
Người bệnh suy giáp cần làm gì?
Hiện suy giáp không thể chữa khỏi nhưng hầu hết người bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát bằng cách thay thế lượng hormone mà tuyến giáp sản xuất không đủ để đưa mức T4 và TSH trở lại mức bình thường.
Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của các bác sĩ, khi sử dụng hormone tuyến giáp cần phải theo dõi để điều chỉnh liều lượng hormone tuyến giáp phù hợp, tránh tình trạng sử dụng liều quá cao, dẫn tới cường giáp hoặc chưa đủ liều hormone.
Nếu người bệnh thực hiện đúng chỉ định của các bác sĩ: Uống thuốc đều, khám bác sĩ định kỳ và duy trì đúng liều lượng Thyroxine phù hợp, tình trạng suy giáp hoàn toàn có thể được kiểm soát tốt. Các biểu hiện suy giáp sẽ hết và những ảnh hưởng nghiêm trọng của suy giáp sẽ được cải thiện. Việc kiểm soát tốt tình trạng suy giáp sẽ duy trì sức khỏe, tuổi thọ của người bệnh cũng không bị ảnh hưởng.
Điều đáng lưu ý, người bệnh cần đi khám sớm nếu các biểu hiện suy giáp xuất hiện trở lại hoặc nặng hơn. Khi thấy có các biểu hiện khác thường như: Tăng hoặc giảm cân nhiều, quên không thuốc thường xuyên, kèm theo bất kỳ dấu hiệu khác thường nào của cơ thể mà người bệnh băn khoăn.
